طرح صنعتی عبارت است از هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها که اشکال دوبعدی را نمایش می دهد و پلمپ دفاتر1403 این اشکال در فرآورده های صنعتی و ساخت صنایع مختلف از جمله در تولید و ساختن صنایع دستی مورد استفاده قرار می گیرد و طرح صنعتی و حق بر آن را حق مادی و معنوی بر طرح صنعتی گویند که بهره برداری از حق مادی آن متعلق به شرکت است.
به موجب ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 : هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
وفق ماده ی 21 ،طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد.طرح صنعتی زمانی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد.به همین دلیل،طرح صنعتی می بایست وجه تمایز داشته باشد و ابتکاری باشد.
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد،به نحوی که از دید یک کاربر آگاه،متفاوت از طرح هایی باشد که قبلاَ در اختیار عموم قرار گرفته است.بر اساس قوانین اکثر کشورها ،یک طرح صنعتی بایستی جذاب و چشم نواز باشد.
از سایر شرایط ثبت طرح صنعتی " کاربرد صنعتی " است،بدین معنی که یک طرح صنعتی بایستی قابلیت باز تولید به روش صنعتی را داشته باشد.همچنین بایستی امکان پیاده سازی طرح صنعتی بر روی یک کالای دو بعدی یا سه بعدی وجود داشته باشد.
طرح های صنعتی ذیل قابل حمایت نیستند:
1- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند.
2- آنچه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
3- طرح های حاوی نمادها یا نشان های رسمی
4- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
- خصوصیات طرح صنعتی
از خصوصیات طرح صنعتی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- طرح صنعتی باید توسط حس بینایی قابل درک و روئت باشد.
قابل روئت بودن طرح روی کالا یکی از شرایط مهم برای طرح صنعتی است. وقتی طرح روی یک کالای خاصی قرار گرفت و متبلور شد باید آشکار باشد و این قابلیت را داشته باشد که توسط حس بینایی مورد قضاوت قرار گیرد. همچنین ضرورت دارد که طرح صنعتی در جریان استفاده معمولی از کالا به وسیله مصرف کننده نهایی قابل روئت باشد؛ این شرط به خاطر این است که برخی از بخش های کالاهای مرکب و پیچیده در جریان استفاده معمولی از آن ها دیده نمی شوند.
2- طرح باید به کالا ظاهر خاص و ویژه بدهد.
این شرط باعث می شود کالایی که طرح روی آن قرار گرفته است از نگاه و منظر مصرف کننده و کاربر جذاب و متفاوت از کالاهای مشابه و همسان باشد.
این جذابیت خاص در کالا توسط انتخاب طرح توسط طراح که می تواند خطوط، رنگ ها، شکل، ساختار، بافت باشد ایجاد می گردد و موجب می شود که کالای حاوی طرح دارای ظاهری خاص و ویژه، منحصر به فرد، جذاب و قابل تشخیص از کالاهای مشابه باشد. البته نیازی نیست که ظاهر کالا الزاماَ زیبا هم باشد.
3- طرح صنعتی صرفاَ مربوط به ظاهر قابل روئت کالایی است که در آن متبلور شده است و ویژگی های کاربردی و فنی محصول ارتباطی به طرح صنعتی در معنای حقوقی و خاص آن را ندارد.
البته چنانچه طرح واجد ویژگی زیبا شناختی آن در قالب طرح صنعتی مورد حمایت قرار می گیرد و جنبه دیگر آن می تواند در قالب های حقوقی دیگر مورد حمایت باشد.
4- طرح باید روی کالا تبلور یابد.
به عبارت دیگر شرط حمایت از یک طرح صنعتی به معنای خاص آن این است که طرح قابلیت آن را داشته باشد که در یک فرآیند صنعتی قرار گرفته و در نهایت بر روی یک اثر ملموس و عینی قابل روئت باشد؛ بدین توضیح که ویژگی های موجود در یک طرح اعم از شکل، ساختار و یا ویژگی های مربوط به تزئینات باید در کالا به کار رفته باشد تا به عنوان طرح صنعتی به معنای خاص آن قابل حمایت باشد. البته برخی از قوانین ملی و اسناد بین المللی قابلیت قرار گرفتن طرح روی کالاهای مربوط به صنایع دستی را نیز کافی برای حمایت در قالب طرح صنعتی دانسته اند.
طرح صنعتی عبارت است از هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها که اشکال دوبعدی را نمایش می دهد و پلمپ دفاتر1403 این اشکال در فرآورده های صنعتی و ساخت صنایع مختلف از جمله در تولید و ساختن صنایع دستی مورد استفاده قرار می گیرد و طرح صنعتی و حق بر آن را حق مادی و معنوی بر طرح صنعتی گویند که بهره برداری از حق مادی آن متعلق به شرکت است.
به موجب ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 : هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
وفق ماده ی 21 ،طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد.طرح صنعتی زمانی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد.به همین دلیل،طرح صنعتی می بایست وجه تمایز داشته باشد و ابتکاری باشد.
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد،به نحوی که از دید یک کاربر آگاه،متفاوت از طرح هایی باشد که قبلاَ در اختیار عموم قرار گرفته است.بر اساس قوانین اکثر کشورها ،یک طرح صنعتی بایستی جذاب و چشم نواز باشد.
از سایر شرایط ثبت طرح صنعتی " کاربرد صنعتی " است،بدین معنی که یک طرح صنعتی بایستی قابلیت باز تولید به روش صنعتی را داشته باشد.همچنین بایستی امکان پیاده سازی طرح صنعتی بر روی یک کالای دو بعدی یا سه بعدی وجود داشته باشد.
طرح های صنعتی ذیل قابل حمایت نیستند:
1- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند.
2- آنچه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
3- طرح های حاوی نمادها یا نشان های رسمی
4- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
- خصوصیات طرح صنعتی
از خصوصیات طرح صنعتی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- طرح صنعتی باید توسط حس بینایی قابل درک و روئت باشد.
قابل روئت بودن طرح روی کالا یکی از شرایط مهم برای طرح صنعتی است. وقتی طرح روی یک کالای خاصی قرار گرفت و متبلور شد باید آشکار باشد و این قابلیت را داشته باشد که توسط حس بینایی مورد قضاوت قرار گیرد. همچنین ضرورت دارد که طرح صنعتی در جریان استفاده معمولی از کالا به وسیله مصرف کننده نهایی قابل روئت باشد؛ این شرط به خاطر این است که برخی از بخش های کالاهای مرکب و پیچیده در جریان استفاده معمولی از آن ها دیده نمی شوند.
2- طرح باید به کالا ظاهر خاص و ویژه بدهد.
این شرط باعث می شود کالایی که طرح روی آن قرار گرفته است از نگاه و منظر مصرف کننده و کاربر جذاب و متفاوت از کالاهای مشابه و همسان باشد.
این جذابیت خاص در کالا توسط انتخاب طرح توسط طراح که می تواند خطوط، رنگ ها، شکل، ساختار، بافت باشد ایجاد می گردد و موجب می شود که کالای حاوی طرح دارای ظاهری خاص و ویژه، منحصر به فرد، جذاب و قابل تشخیص از کالاهای مشابه باشد. البته نیازی نیست که ظاهر کالا الزاماَ زیبا هم باشد.
3- طرح صنعتی صرفاَ مربوط به ظاهر قابل روئت کالایی است که در آن متبلور شده است و ویژگی های کاربردی و فنی محصول ارتباطی به طرح صنعتی در معنای حقوقی و خاص آن را ندارد.
البته چنانچه طرح واجد ویژگی زیبا شناختی آن در قالب طرح صنعتی مورد حمایت قرار می گیرد و جنبه دیگر آن می تواند در قالب های حقوقی دیگر مورد حمایت باشد.
4- طرح باید روی کالا تبلور یابد.
به عبارت دیگر شرط حمایت از یک طرح صنعتی به معنای خاص آن این است که طرح قابلیت آن را داشته باشد که در یک فرآیند صنعتی قرار گرفته و در نهایت بر روی یک اثر ملموس و عینی قابل روئت باشد؛ بدین توضیح که ویژگی های موجود در یک طرح اعم از شکل، ساختار و یا ویژگی های مربوط به تزئینات باید در کالا به کار رفته باشد تا به عنوان طرح صنعتی به معنای خاص آن قابل حمایت باشد. البته برخی از قوانین ملی و اسناد بین المللی قابلیت قرار گرفتن طرح روی کالاهای مربوط به صنایع دستی را نیز کافی برای حمایت در قالب طرح صنعتی دانسته اند.
چگونه دانش بنیان شویم ؟